Info voor paardenhouders

Op deze pagina vind je informatie over beheer van kruidenrijke paardenweides,  teelthandleidingen van alle leveranciers, instructie video’s en de agenda met alle webinars en veldbezoeken. 
Twijfel je waarom je kruidenrijk grasland zou toepassen? Kijk op de pagina Voordelen kruidenrijk grasland om te zien wat het oplevert.

Kruidenrijke paardenweide: hoe ga ik te werk?

Waar begin je als je jouw weide wil omschakelen naar een kruidenrijke en biodiverse weide? Cindy Kar-Klootwijk van Grazin heeft een stappenplan gemaakt. Lees het uitgebreide teeltadvies hier. Hieronder hebben we het advies samengevat in een stappenplan.

1. Inzaaien of doorzaaien?

Herinzaaien kan wenselijk zijn als het weiland veel kale plekken, ongewenste grassen en onkruiden bevat. Als je door het weiland loopt en je minder dan zo’n 60% gewenste soorten dan is inzaai aan te raden.

2. Bodemanalyse

Bij zowel inzaaien als doorzaaien is het aan te raden te starten met een bodemanalyse om de huidige staat van de bodem in kaart te brengen. Bij rijke grond kan het nodig zijn eerst te verschralen zodat kruiden voldoende concurrentiekracht krijgen ten opzichte van de grassen. Bij tekorten is het van belang om een passend bemestingsplan te maken op basis van een bodemanalyse.

De bodemanalyse van Eurofins bevat bandbreedtes voor iedere parameter, die een goede indicatie geven van de staat van je bodem. Als de parameters bij jou binnen deze bandbreedte vallen, kun je gerust kruidenrijk grasland gaan proberen. Blijkt uit de analyse dat er grote tekorten of overschotten zijn in macro- en/of micro-elementen, dan moet je eerst aan de slag om de bodem in balans te krijgen. Neem daarvoor een adviseur, bijvoorbeeld Grazin, in de hand.

3. Bodem voorbereiden

Bewerk voor het inzaaien de bodem niet te diep (10-20 cm) door bij voorkeur te spitten of te frezen en niet te ploegen. Maak het zaaibed klaar en laat vervolgens eerst de ongewenste onkruiden groeien en pas dan nogmaals een oppervlakkige bodembewerking toe. Voor het zaaien kan het zaaibed indien nodig mooi vlak worden gemaakt door te eggen. Bemest niet vooraf aan de herinzaai.

3. Zaaien

Zaai bij voorkeur op 1 cm diepte. Doe je het zaaien met de hand zorg er dan voor dat het zaadmengsel goed gelijkmatig wordt verdeeld. Bij het met de hand zaaien is inharken en aanrollen wenselijk voor een optimaal resultaat. Zaai je met een machine of laat je een loonwerker zaaien? Zorg er dan voor dat het zaad in de voorraadbak regelmatig wordt doorgeroerd, zo voorkom je dat kleine zaden naar beneden zakken. Let op dat de gebruikte zaaimachines niet onnodig zwaar zijn en de bandenspanning laag is zodat de bodem zo min mogelijk wordt verdicht. Inzaaien doe je het beste in het najaar (augustus/september) aangezien onkruiden dan minder snel groeien waardoor het gewenste mengsel een goede zode kan vormen.

Zorg er bij doorzaaien voor dat het bestaande gras kort wordt gemaaid of afgegraasd door de paarden. Doorzaaien kan zowel in het voorjaar (maart/april) als in het najaar. Plan het inzaaien en doorzaaien altijd vóór een verwachte regenbui.

4. Bemesting

Overmatige bemesting kan negatieve gevolgen hebben voor de bodembiodiversiteit en de gezondheid van het paard door te hoge nutriënten gehalte in de bodem en het gras/ruwvoer. Met name bij mengsels met kruiden is het van belang dat de bodem niet te rijk is om kruiden voldoende concurrentiekracht te geven ten opzichte van de grassen.

  • Bemest als het gras op 6-8 cm staat
  • Gebruik eigen paardenmest en/of (indien nodig aangevuld met) rundveedrijfmest. Algemene richtlijn voor een basisbemesting is 10 kuub paardenmest of 20 kuub rundveedrijfmest (minus het aantal kuubs paardenmest keer twee) per hectare.
  • Mest vroeg in het voorjaar toedienen wanneer de temperatuur boven de 10 graden komt en het perceel niet te nat is. Voor vaste strorijke dierlijke mest op grasland geldt dat dit uitgereden mag worden vanaf 1 januari op zand- en lössgrond en vanaf 1 december op klei- en veengrond. Voor vaste dierlijke mest op grasland is dit vanaf 1 februari en voor dierlijke drijfmest is dit vanaf 16 februari (RVO, 2025).
  • Let op dat de paardenmest eerst opgeslagen moet worden om wormbesmetting te voorkomen. Zonder compostering is het advies om minimaal een jaar te wachten met het gebruik van de eigen paardenmest.
  • Naast de dierlijke mest zijn mogelijk nog aanvullende meststoffen en/of bodemverbeteraars nodig. De hoeveelheid hiervan zal moeten worden bepaald op basis van bodemanalyse.

5. Weiden/Maaien

Bij beweiding is het belangrijk dat de grasmat tussendoor rust krijgt zodat de toplaag beschermd wordt tegen verdichting. Ook belangrijk hierbij is dat het gras niet te kort wordt afgegraasd. 

  • Laat het jonge gras eerst groeien tot minimaal 12-16 cm alvorens te maaien en/of weiden. Gras en klavers moeten niet te jong worden aangeboden aan paarden vanwege het hoge eiwitgehalte.
  • Laat het gras niet lager grazen dan 5 cm, zodat het groeipunt van de grassen intact blijft.
  • Laat kruiden bij voorkeur helemaal tot bloei komen zodat ze zichzelf door kunnen zaaien. 
  • Bij voorkeur ’s ochtends weiden, wanneer het fructaangehalte lager is. Kijk uit met weidegang op zonnige dagen met koude nachten (< 7 graden Celcius). De fructaanindex van HoefNatuurlijk kan helpen om het weide- en maaimoment te bepalen.
  • Laat paarden niet grazen als er tekenen zijn van een schimmelinfectie van de klavers, bijvoorbeeld bij zichtbare zwarte plekjes. 
  • Let erop dat het klaveraandeel niet toeneemt tot meer dan 20% in de grasmat.

6. Maaisel inkuilen

  • Zorg er voor dat gras (zeker met klavers) altijd goed droog is alvorens het te persen in hooi-/voordroogbalen.

Agenda

Cursussen, webinars en open dagen bij Pure Graze

DatumTijdEvenementOrganisatorAanmelden
15 september 202520:00 - 21:00Webinar Kruidenrijke PaardenweidesCindy Kar-Klootwijk (Grazin) en 1001haWebinar terugkijken? Stuur een mail naar info@1001ha.nl
4 oktober 202510:00 - 16:30Heggen en hagen van zogenaamde “autochtone bomen en struiken”MeerBomenNuVia deze link
Verschillende dagen in oktober9:00 - 16:30Groen-Boeren-RegiodagenCaring Farmers en de Federatie van Agro-ecologische BoerenVia deze link
4 november 202519:45 - 21:30Bijeenkomst ‘Boeren binnen gezonde grenzen’ met Wim SchippersNatuur- en Milieufederatie Utrecht
Via deze link
10 november 202509:30 - 16:00Live Congres Paard & GezondheidPraktijkcluster PaardVia deze link

Pure Graze organiseert cursussen, webinars en open dagen. Meer informatie is te vinden op de website van Pure Graze:

Meer informatie over de leveranciers

Alle leveranciers leveren goede begeleiding. Bij de ene is dat persoonlijk en bij de ander in de vorm van webinars en veldbezoeken. Ook leveren ze een teelthandleiding. 

Lees hier meer over de aanbieders en de begeleiding die zij bieden:

Korting op voederhagen voor paarden

Via de campagne 1001ha Bomen zijn er biodiverse bomen- en struikenpakketten met 50% korting te bestellen. Er is ook een pakket met bomen en struiken voor in een voederhaag speciaal voor paarden. Hierin zitten soorten waarvan paarden kunnen eten en die een zeer gezonde aanvulling zijn op hun dieet. Paardenhagen zijn bovendien ideaal voor een natuurlijke paardenhuisvesting: ze bieden beschutting en veiligheid. De hagen stimuleren paarden tot browsen en beweging en verminderen stress in de kudde. Daarnaast verbeteren hagen de bodem én trekken ze vogels en insecten aan. Eetbare paardenhagen zijn het hele jaar door een waardevolle aanvulling op het ruwvoer van je paard. 

In het haagpakket van 1001ha bomen zitten de volgende soorten: hazelaar, grauwe wilg, haagbeuk, hondsroos, fladderiep en zwarte bes. Deze soorten gedijen prima op alle grondsoorten, maar zet ze niet op té natte stukken grond. De meeste bomen en struiken overleven dat namelijk niet. In het standaardpakket zitten 150 boompjes van ongeveer 1 m. hoog, goed voor bijna 40 strekkende meter aan voederhaag. De boompjes moeten namelijk dicht op elkaar geplant worden, liefst in zig-zag verband, om een dichte haag te vormen. Je kunt ook een veelvoud van het pakket bestellen, voor een langere haag.

Het pakket wordt geleverd door duurzame boomkwekerij Arborealis, die zelf ook veel ervaring heeft met paardenhagen, en dus al je vragen kan beantwoorden. Ophalen van het pakket kan bij de kwekerij in Drenthe, of (tegen verzendkosten) in Overijssel, Flevoland, Friesland of Groningen.

Video's

Let op! De teksten op deze pagina mogen niet zomaar elders worden gebruikt. Copywrite van de tekst ligt bij Grazin, die deze teksten als inhoudelijk adviseur heeft geschreven uitsluitend voor 1001ha.